Stilska formacija

Stilska formacija je istorijski nastalo veliko stilsko jedinstvo. Pojam se pojavio kao analogan "društvenoj formaciji", radi semantičkog rasterećenja pojma "stil". Za razliku od pojma pravac, kojim redovno označavamo osveštene književnoistorijske tendencije koje se očitavaju prvenstveno unutar pojedinih nacionalnih književnosti (nemački romantizam, zatim i francuski romantizam, hrvatski realizam, francuski i ruski simbolizam, engleski imažizam, srpski nadrealizam...), pojmom stilska formacija obeležavamo velike nadindividualne i nadnacionalne književnoistorijske celine, kontrastirajući ih na temelju stilske interpretacije srodnih književnih dela, a ne na temelju programskih samoodređenja pojedinih pokreta ili škola. 

Konstruisanje stilske formacije znači pronalaženje bitnih stilskih osobina koje čine pojedinačni model i odlučuju o njegovoj estetskoj i društvenoj funkciji, određivanje istorijsko nastalih suodnosa književnih vrsta, a zatim i interpretaciju književnoistorijskog procesa i njegove dijalektike i, dosledno tome, njegove osobenosti u svakoj pojedinačnoj nacionalnoj književnosti. Tako shvaćena, stilska formacija može biti pouzdaniji temelj za periodizaciju unutar istorije književnosti. Nazive za pojedine stilske formacije možemo (ali ne moramo) preuzimati od književnih pokreta ili pravaca kada su oni zaista stilogeni u nadnacionalnim okvirima (romantizam, realizam i drugi). Kada je reč o manjim ili manje izraženim stilskim jedinstvima, s manjim stupnjem strukturalne srodnosti, ostvarenim samo u okviru jedne književne vrste ili samo u pojedinim književnostima - govorimo o stilskim grupama.